De sleutel tot goed werkgeverschap is simpel: vertrouwen. Organisaties die een organisatiecultuur van vertrouwen hebben, overtreffen duidelijk hun concurrenten. Zij presteren beter op het gebied van productiviteit, innovatie en samenwerking. Great Place to Work ontdekte ruim 30 jaar geleden, op basis van empirisch onderzoek, dat vertrouwen de meest onderscheidende factor op de werkplek is. Het creëren van een werkomgeving gebaseerd op vertrouwen tussen medewerkers en leidinggevenden is daarmee een solide bedrijfsstrategie die prestaties vergroot. Medewerkers zijn meer betrokken bij de organisatie en laten meer inzet zien, wanneer ze vertrouwen hebben in hun leidinggevenden. Investeren in vertrouwen is essentieel voor organisaties die optimaal willen presteren.
Vertrouwen ontwikkelt zich door interactie
Vertrouwen kan opgebouwd worden in een gesprek, door het uitwisselen van een blik of door als team samen te werken. Hoe vaker bepaalde interacties herhaald worden, hoe verder de connectie ontwikkelt en hoe groter de kans op een vertrouwensband voor de lange termijn. Op de werkplek kunnen alle elementen van het gedrag helpen om vertrouwen te bouwen. Zelfs als een actie niet bewust bedoeld is om vertrouwen te creëren, kan deze daar toch aan bijdragen. Kleine dingen, zoals iemand groeten, oogcontact maken of een conversatie bij de koffiemachine, weerspiegelen de vertrouwenswaardigheid van een persoon.
Bouwstenen van vertrouwen
Vertrouwen blijft voor veel mensen vaak een ongrijpbaar, en in de praktijk moeilijk toepasbaar, begrip. Daarom delen wij in deze blog de drie waarden die de basis vormen van vertrouwen en welke rol leiderschap hierin speelt.
1. Geloofwaardigheid
Bij geloofwaardigheid draait het om de mate waarin medewerkers geloven in hun leidinggevenden. Het refereert aan de betrouwbaarheid, expertise en authenticiteit van een leider. Geloofwaardigheid is de belangrijkste bouwsteen van vertrouwen. Het is tweerichtingsverkeer, maar het initiatief moet van de leider komen. De drie belangrijkste onderdelen van Geloofwaardigheid zijn:
- Communicatie: het open en eerlijk delen van informatie, verwachtingen kenbaar maken en benaderbaar zijn voor vragen en feedback.
- Vakbekwaamheid: vertrouwen en ruimte bieden aan mensen om hun functie uit te oefenen zonder over hun schouder mee te kijken, het uitzetten van een heldere visie en het vakmanschap van de leider zelf.
- Integriteit: vertrouwen ontstaat als daden overeenkomen met woorden.
Faciliteren in plaats van controleren
Zodra een leider zijn of haar geloofwaardigheid heeft opgebouwd zal er minder tijd verloren gaan aan het controleren van mensen. Als de koers van de organisatie gezet is en de verwachtingen duidelijk en goed gecommuniceerd zijn, zullen medewerkers beslissingen durven nemen zonder deze eerst te checken, zelfs als ze de specifieke situatie niet eerder hebben meegemaakt. Deze beslissingen zullen in lijn zijn met de koers van de organisatie waardoor er minder fouten gemaakt worden en correcties nodig zijn. De leidinggevende kan zich dan volledig focussen op het behalen van het gewenste resultaat, meer door het faciliteren van medewerkers dan door te controleren. Medewerkers zullen een geloofwaardige leider volgen omdat ze in hem of haar geloven en omdat ze weten dat deze persoon hen en de organisatie naar succes zal leiden. Geloofwaardigheid bespaart tijd en verhoogt productiviteit, maar het maakt bovenal een manager tot een leider.
Manager versus leider
Om dieper in te gaan op de materie is het van belang om duidelijk te hebben wat er wordt bedoeld met het begrip ‘leider’. Het verschil tussen een manager en een leider is dat de manager een focus heeft op het bedrijfskundige aspect van de organisatie en mensen op basis van deze verantwoordelijkheid aanstuurt. Een leider houdt zich bezig met het motiveren van mensen, het meekrijgen van mensen in veranderingen en het bevorderen van prestaties bij (groepen van) mensen. Daarbij heeft deze een duidelijke visie die hij of zij met enthousiasme over weet te brengen op anderen.
2. Respect
Bij Respect gaat het erom dat een leider de medewerker in zijn of haar volledigheid ziet. In een respectvolle werkomgeving zal een leider een oprechte interesse laten zien in medewerkers als individuen, en niet alleen als werknemers. Respect zorgt ervoor dat medewerkers in staat worden gesteld om optimaal te presteren. De drie belangrijkste onderdelen van respect zijn:
- Ondersteuning: het bieden van ontwikkelingsmogelijkheden en faciliteiten om mensen hun werk goed uit te kunnen laten voeren. En waardering tonen voor mensen die extra inzet vertonen of goede prestaties leveren.
- Samenwerking: het betrekken van medewerkers in besluitvorming en beslissingen over het werk. Een leider toont respect als hij of zij laat zien dat de mening van medewerkers ertoe doet. Dit zorgt ervoor dat medewerkers hun nek uit durven te steken en met suggesties durven te komen.
- Zorg: medewerkers zijn individuen met een privé-leven. Een leider laat respect zien door het creëren van een veilige en gezonde werkomgeving, het aanmoedigen van een gezonde werk-privé-balans en het tonen van oprechte interesse in de persoonlijke levens van medewerkers.
Positief effect op innovatievermogen
Met het tonen van respect voor medewerkers worden zij fysiek, psychologisch en emotioneel in staat gesteld om het beste uit zichzelf te halen. Een leider die medewerkers waardeert, betrekt en ontwikkelt, en daarnaast goed voor ze zorgt, zal kunnen profiteren van een betrokken en toegewijd team, dat optimaal presteert. Dit heeft een positief effect op het innovatievermogen van een organisatie.
3. Eerlijkheid
Eerlijkheid is het gevoel van medewerkers dat er een gelijkwaardig speelveld bestaat als het gaat om beslissingen die hen beïnvloeden. Wanneer eerlijkheid wordt ervaren, voelen mensen zich onpartijdig behandeld en voelen ze dat hun geslacht, afkomst, leeftijd of seksuele voorkeur geen invloed heeft op de beoordeling van hun prestaties. De drie belangrijkste onderdelen van eerlijkheid zijn:
- Gelijkwaardigheid: het gelijkwaardig behandelen van mensen omtrent het beloningsbeleid. Mensen ervaren hierdoor dat zij eerlijk betaald worden voor het werk dat zij verrichten. Ook kan iedereen erkenning krijgen en zich een volwaardig lid van de organisatie voelen.
- Onpartijdigheid: het gaat er hierbij om of promoties alleen worden toegekend aan personen die dit echt verdienen, managers geen voortrekgedrag vertonen en of mensen geen oneerlijke methodes gebruiken om zaken voor elkaar te krijgen.
- Rechtvaardigheid: dit betreft de afwezigheid van discriminatie binnen de organisatie en of mensen eerlijk behandeld worden ongeacht geslacht, afkomst, leeftijd of seksuele voorkeur.
Eerlijkheid zorgt voor stabiliteit in tijden van verandering
Eerlijkheid is een zeer belangrijk onderwerp als het gaat om de organisatiecultuur en het succes van een organisatie. Transparantie over beslissingen is van groot belang en stimuleert het gevoel van eerlijkheid met betrekking tot die beslissingen. Als medewerkers niet weten waarom een bepaalde keuze is gemaakt ten aanzien van, bijvoorbeeld beloning of promotie, dan zal dit hun perceptie van deze beslissing in veel gevallen negatief beïnvloeden. Het gevoel dat er eerlijke beslissingen worden genomen zorgt voor stabiliteit in tijden van verandering en onzekerheid. Ook zorgt het voor een gevoel van kameraadschap omdat binnen een eerlijke organisatiecultuur roddels, vriendjespolitiek en voortrekgedrag, beslissingen niet beïnvloeden. Wanneer mensen zich eerlijk behandeld voelen, voelen ze zich een volwaardig lid van de organisatie wat ervoor zorgt dat ze zich meer betrokken voelen en een grotere inspanning leveren om organisatiedoelstellingen te bereiken.
Vertrouwen binnen jouw organisatie
Wil je weten wat de mate van vertrouwen is binnen jouw organisatie? Het medewerkersonderzoek van Great Place to Work meet de mate van vertrouwen binnen de organisatie op basis van de drie bouwstenen die genoemd zijn. Tevens kijken wij naar de mate van trots en onderlinge verbondenheid. Neem contact met ons op voor meer informatie.
Lees ook:
- Whitepaper - Vertrouwen is de basis voor succesvol leiderschap
- Business case - Het rendement van vertrouwen
