Deze week publiceerde de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) hun rapport ‘Het betere werk. De nieuwe maatschappelijke opdracht.’ Woensdag werd het eerste kopie overhandigd aan Minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Vanuit Great Place to Work was René (directeur van de Nederlandse vestiging) aanwezig om te horen welke boodschappen de WRR aan het ministerie wil meegeven als het gaat om werk in Nederland nu en naar de toekomst.
Het WRR rapport "Goed werk voor iedereen"
Een bijna 300 pagina tellend rapport kreeg de minister, met als centrale boodschap: “Goed werk voor iedereen”, de maatschappelijk opdracht voor bedrijven, instellingen, sociale partners en overheid. Mooie boodschap wat ons betreft natuurlijk, eentje waar wij continue werken aan en streven naar ‘great places to work for all’. Onderliggend: de kwaliteit van werk in Nederland kan beter. In Europa begeven we ons slechts in de middenmoot. Het onderzoek en rapport geeft een goed beeld van de drie belangrijkste ontwikkelingen die de toekomst van ons werk bepalen: de technologisering, de flexibilisering en de intensivering van werk. Misschien niet de meest verrassende en vernieuwde onderwerpen. Maar ze zijn wel sterk uiteengezet, goed onderbouwd en helder gericht op alle stakeholders met een krachtige boodschap – werk in Nederland kan en moet beter!
De technologisering, robotisering, AI en de platformeconomie zijn al jaren een feit. Ze ontnemen werk maar creëren ook een heel veel werk. En tegelijk blijft de zoektocht de komende jaren meer naar de win-win. Hoe worden mensen en machine er samen beter van? Hier liggen kansen. En interessant ook welke invloed technologie zal gaan hebben op de beleving van werk. Maken robots en AI het een ‘greater place to work’? Of juist niet…
Flexibilisering: Nederland als koploper in Europa
De flexibilisering blijkt werkelijk enorm en Nederland is dan ook koploper in Europa. Maar liefst 36 procent van de werkenden heeft geen vast contract. Er zijn 2 miljoen tijdelijk werkenden en ruim 1 miljoen zzp’ers. Dit roept interessante vragen op, zowel op het maatschappelijke vlak (denk aan de pensioen- en verzekeringsvraagstukken) als zeker ook binnen bedrijven. Hoe gaat jouw organisatie om met tijdelijke krachten? Krijgen ze dezelfde kansen en (ontwikkel)mogelijkheden? Maken ze onderdeel uit van jouw organisatiecultuur? Krijgen ze ook het kerstpakket of mogen de zzp’ers als eigen baas zich dit zichzelf cadeau doen?
De intensivering van werk gaat vooral over de enorme verandering in de snelheid van werk en de aard van het werk. Onze productiviteit moet continue omhoog. 38 procent van de werkenden geeft aan vaak of altijd snel te moeten werken om hun werk af te krijgen. Laten we eerlijk zijn, we herkennen dit vast en zeker allemaal in meer of mindere mate. De vraag is hoe jouw organisatie hier ook voldoende tegenwicht aan biedt. Hoeveel ruimte/autonomie krijgen jouw mensen om hun werk zelf vorm te geven (de cijfers laten hier een daling zien)? Hoeveel ruimte is er voor herstel? En innovatie moet dat ook snel, snel, snel? En dan hebben we het nog niet over de effecten op langere termijn – burnout, verzuim, verloop en daarmee kosten voor de organisaties en de maatschappij.
Kwaliteit van werk
De WRR streeft echt naar meer aandacht voor de kwaliteit van werk. Het streeft naar een betere plek voor Nederland op Europese ranglijst. Dus voorbij het alleen hebben van werk, maar naar het hebben van goed werk en ook nog eens voor iedereen. De WRR definieert vervolgens drie condities voor goed werk, allen gekoppeld aan het hebben van grip op je werk. Want, aldus de WRR, goed werk is grip hebben.
1. Grip op geld - voldoende (financiële) zekerheid
2. Grip op werk - voldoende vrijheid, met een beroep op onze capaciteiten en de mogelijkheid om sociale relaties te onderhouden
3. Grip op leven - voldoende tijd en ruimte om werk te combineren met zorgtaken en het privéleven.
Negen concrete adviezen
Deze drie zaken zijn in het rapport uitgewerkt naar negen concretere adviezen, naar belangrijke politieke agendapunten. Concreet, een tegelijk voelen ze soms ook wel erg politiek – zo voelt iets als een “programmatisch aanpak” ook wel als iets wat nog wel eens vijf jaar zou kunnen duren voordat we het met elkaar eens zijn over die aanpak. Het betere werk is een zaak voor iedereen is het afsluitende pleidooi van de WRR. En dat klopt, maar het begint bij de organisaties en dat hoeft niet te wachten. Dat kan morgen. Dus kom op Nederlandse leiders, dat kan beter! Want goed werk is goed voor je mensen en goed voor je bedrijf. (En laten we eerlijk zijn: Nederland moet toch gewoon bovenaan die lijst staan…).
Het rapport is te downloaden op de website van WRR.
René is directeur van Great Place To Work Nederland en spreker op verschillende events die in teken staan van goed werkgeverschap, organisatieontwikkeling, leiderschap en verandermanagement.
