Fijn dat je er bent!
Wij maken op onze website gebruik van cookies. Geef per categorie jouw keuze voor het gebruik van cookies aan. Lees meer over de cookies in onze cookieverklaring. Wil je de beste website ervaring? Vink dan alle vinkjes aan.
Noodzakelijk
- Sessie cookies
- Inlog cookies
Statistieken
- Google Analytics
Functioneel
- Google Maps
- YouTube
- Social Media
Marketing
- Facebook

Energiek de crisis door

Dit artikel is geschreven door consultant Eva Brandel, gebaseerd op inzichten uit het boek ‘Altijd scherp’ van Jim Loehr en Tony Schwartz. 

De eerste twee weken zitten er alweer op. En hoewel we – vooralsnog - redelijk wat (bewegings-)vrijheid hebben, lukt het lang niet iedereen om het interne lockdown gevoel te ontwijken. We verkeren in het ‘nieuwe normaal’. Nieuw is het namelijk zeker, normaal eigenlijk nog niet zo. En dit nieuwe normaal heeft voor ons allemaal verschillende gevolgen: waar de één tijd te kort schiet, al jonglerend tussen rollen als ouder, collega, docent en schoonmaak(st)er, komt de ander er plotseling in om en ligt totale passiviteit op de loer. In deze blog delen we terloops een aantal broodnuchtere tips met je om het nieuwe normaal, gewoon iets normaler te maken.

Als we aan werk denken, dan denken we vaak aan het afvinken van takenlijstjes, vergaderingen, mails en presentaties. Kortom, we denken aan presteren. En als we presteren dan weer verder ontleden, dan houden we het door Japke D. Bouma tot jeukwoord gebombardeerde ‘timemanagement’ verantwoordelijk voor succes op dat vlak. Want wie z’n tijd goed managet, die is in staat om goed te presteren. Toch? Nee dus. De sleutel zit ‘m namelijk niet in tijd, maar in energie. Want wat heb je aan die uren winst (gezien je woon-werkverkeer zich beperkt tot de afstand tussen bed en keukentafel), als je de puf niet hebt om er wat mee te doen? En hoe zonde is het, als je die extra uren die je nu met je geliefde (kinderen) kunt spenderen niks waard bent, omdat je gisteravond te lang hebt doorgebuffeld aan diezelfde keukentafel? Kortom: wat heb je aan tijd, als je geen energie hebt om er daadwerkelijk iets van te maken?

Optimale balans tussen inspanning en rust
Energie is niets meer dan ons vermogen om werk gedaan te krijgen. En laat het nou net zo zijn dat het een van de primaire menselijke behoeften is om energie te besteden, om het vervolgens weer aan te vullen. Een principe dat ‘oscillatie’ heet. Hoewel misschien paradoxaal, raken onze energiereserves uitgeput door zowel bovenmatig, als ondermaats gebruik van onze energie. Daarom is het ontzettend belangrijk om een optimale balans tussen inspanning en rust voor onszelf te creëren. Zie het als dag en nacht, eb en vloed: het een móet het ander afwisselen. Dat is geen keuze, maar een natuurwet.

Als we onze menselijke energie opdelen, ontdekken we vier verschillende bronnen, die allemaal met elkaar interacteren. Het is de kunst om deze met elkaar in balans te brengen, nu misschien wel meer dan ooit. 

1. Fysieke energie

Te beginnen met fysieke energie, de meest herkenbare van de vier. Hierbij gaat het simpelweg om de hoeveelheid energie die we te besteden hebben, gebaseerd op primaire zaken als beweging, nachtrust en voeding. De hoeveelheid fysieke energie waarover we beschikken is niet alleen bepalend voor onze algehele vitaliteit en alertheid, maar ook voor ons vermogen om emoties de baas te blijven en doelbewust met een bepaalde taak bezig te kunnen zijn. Dus waar je misschien in crisistijden geneigd bent om door-door-door te gaan, is het dus veel verstandiger om een uur eerder je nachtlampje uit te knippen.

Een fysiek aspect waar veel kracht in verscholen zit, maar je misschien niet meteen aan zou denken, is onze ademhaling. Tijdens spanning gaan we kortstondiger ademen en stokt deze misschien zelfs van tijd tot tijd even. Uit onderzoek blijkt echter dat diep en rustig uitademen tot vermindering van opwinding leidt en zowel ons lichaam als onze emoties tot rust kan brengen. Drie tellen in, zes tellen uit. Probeer het maar eens. En probeer jezelf een paar keer per dag, wanneer je merkt dat het even te veel wordt, om je aandacht terug naar je ademhaling te brengen. Adem in, adem uit.

Ook water drinken is een zeer onderschatte bron van fysieke energie. Wist je bijvoorbeeld dat wanneer een spier 3% aan vocht verliest, deze maar liefst 10% van zijn kracht en 8% van zijn snelheid in moet leveren? Daarnaast heeft vochtgebrek een belangrijk negatief effect op onze concentratie en coördinatie. Dus wil je nog even door? Schenk dan maar vol! 

2. Emotionele energie

De tweede bron is die van de sociale, of ook wel emotionele energie. Onze emoties gaan de hele dag alle kanten op, en het is niet geheel onbegrijpelijk dat we in tijden van crisis wat vaker aan de kant van de negatieve emoties blijven hangen. Of je nu boos, verdrietig, neerslachtig of geïrriteerd wordt van het nieuwe normaal, het is belangrijk om je te beseffen dat negatieve emoties te vergelijken zijn met een benzine slurpende auto voor onze energie: Na een halve dag (rijden) ben je er namelijk alweer doorheen. Voor leidinggevenden extra belangrijk om zich bewust van te zijn, want emoties zijn ontzettend besmettelijk. En we kunnen wel stellen dat we momenteel niet om besmettingen verlegen zitten.

Dus, we moeten ons proberen te focussen op het ervaren van positieve emoties. Belangrijke “spieren” die we hiervoor kunnen trainen zijn zelfvertrouwen, zelfbeheersing, empathie en sociale vaardigheden. Daar komt bij dat we een enorm breed emotioneel spectrum hebben, waarbij we allemaal een onze eigen unieke cocktail hebben meegekregen. De kans is groot dat je namelijk krachtiger bent in de ene helft van het spectrum dan in de andere. Misschien ben je van nature bijvoorbeeld wel ontzettend geduldig, of zullen je vrienden en familie juist eerder het woord ‘daadkracht’ voor jou gebruiken. Hoe dan ook ben jij erbij gebaat, maar ook zeker de (digitale) mensen om je heen, om emoties in te zetten die buiten je comfortzone liggen. Want misschien kan dat eindeloze geduld wel eens wat meer daadkracht gebruiken, of zou je naar jezelf en anderen wat milder kunnen zijn en je empathie-spier eens een workout moeten geven. Houd het luchtig, door er bijvoorbeeld thuis en/of met collega’s een sociaal experiment van te maken. Wijs elkaar een “emotie-voor-de-dag” toe. Of draai ‘m om en begin de dagstart in je team eens door te benoemen wat je zo aan elkaar waardeert. Dat maakt niet alleen dat je op de korte termijn zult moeten grijnzen om je eigen ongemak of blozen van alle complimenten, maar worden we met z’n allen ook nog eens aangenamere mensen van als de storm weer is gaan liggen. Win-win.

3. Mentale energie

Om ons leven te organiseren en onze aandacht gefocust te krijgen hebben we mentale energie nodig, de derde bron. Mogelijk is regelmatig herstel hier wel het allerbelangrijkst. Zo zal het je niet zijn ontgaan, maar denken kost verdomd veel energie. Fun fact: onze hersenen vormen slechts 2% van ons lichaamsgewicht, maar gebruiken maar liefst een kwart van alle zuurstof.

Doordat de scheiding tussen werk en privé voor veel mensen letterlijk en figuurlijk is weggevallen, werkritmes van jou en je collega’s misschien maar deels op elkaar aansluiten en je werkdag daardoor ontzettend versnipperd wordt, is het des te belangrijker geworden dat we bewuste keuze maken en onze grenzen bewaken als het op die mentale energie aankomt.


Twee van de belangrijkste spieren die mentale energie optimaal voeden zijn visualisatie en creativiteit. Probeer je dag daarom eens te beginnen met het bedenken hoe deze er nu zo optimaal mogelijk uit zou kunnen zien. Uiteraard, roeiend met de riemen die je hebt. Niet naïef, maar ‘realistisch optimistisch’. Maak daarin een onderscheid tussen zaken die urgent zijn en zaken die belangrijk zijn en probeer je niet te laten verleiden door continu alleen de - ogenschijnlijk! - urgente zaken voorgang te geven. Ook: begin en eindig je dag heel bewust. Overigens, zonder verder naar het Agile-werken te refereren, zijn duurzame prestaties het best haalbaar door je minder als marathonloper te gedragen, maar de instelling van een sprinter aan te nemen. Een tool hiervoor is het opdelen van je dag in blokken van 90-120 minuten van intensieve inspanning, afgewisseld met kortere blokken van herstel. En wellicht een open deur, maar daarom niet minder waar: schakel in zo’n focusblok alle pushmeldingen op de apparatuur om je heen uit. LinkedIn en Instagram kunnen écht wel even wachten en voor je mail (Outlook) bestaat er de geniale applicatie genaamd Boomerang, om jezelf te ontzien van allerlei inkomende prikkels. Namens je hersenen: alvast bedankt!

4. Spirituele energie

Last but certainly not least: onze spirituele energie. Zoals gezegd is de hoeveelheid energie die we te besteden hebben ons fysieke capaciteit. Echter, de wil om die energie te besteden is met name een spirituele kwestie. Heel existentieel gesteld, is spirituele energie dé beste drijfveer om tot actie over te gaan, toepasbaar op alle vlakken van het leven. Het gaat om de verbinding met een aantal diepgelegen waarden en een zelf overstijgend doel om na te streven, ook als dat ongemak met zich meebrengt. Misschien dan juist wel het meest.

We kunnen onze spirituele energie het beste op peil houden door onze aandacht voor anderen en voor onszelf evenwichtig aan elkaar te maken. Dus voor de jonglerenden onder ons, wat leggen stewards en stewardessen ons ook alweer uit voordat we opstijgen? In tijden van nood, zorg eerst voor jezelf en dan pas voor anderen. En mocht je juist gedwongen tijd te over hebben, onderzoek dan eens via welk maatschappelijk initiatief jij je steentje bij kunt dragen. Misschien kunnen jij en je collega’s wel collectief iets betekenen. Een gedeeld organisatiedoel, gebaseerd op universele waarden (pak je kernwaarden er als team eens bij!) en het eigenbelang overstijgend, is dan ook de meest krachtige brandstof die een organisatie maar kan benutten. Doe er je voordeel mee.

Van alle vier de niveaus, is het verbruiken en aanvullen van energie op het spirituele vlak misschien wel het meest met elkaar in verbinding. Niet af en toe vinden deze activiteiten namelijk gelijktijdig plaats. Zo zijn er activiteiten die veel spiritueel herstel opleveren zonder een hoog energieverbruik. Denk hierbij aan wandelen door de natuur, het lezen van een inspirerend boek, het luisteren naar ontspannende of juist opzwepende muziek, of het bekijken van een activerende TED-talk. Ook zijn er spirituele activiteiten die zowel veeleisend als helend zijn, zoals bidden, mediteren of het beoefenen van yoga. In de basis kan het besteden van tijd en energie aan je familie en vrienden ook een flinke duit in je spirituele zakje doen.

Dus lees een boek, haal die boodschappen voor je oude buurvrouw en bepaal welke universele waarden jij in deze tijd de boventoon wil laten voeren. Zoals Rutte dat zo mooi zei: “Ik reken op u”. 



020 260 06 94
©2022 Great Place to Work® Institute Inc. All Rights Reserved.
made with by CIC